Yurtdışındaki mahkemelerce verilen boşanma kararlarının Türkiye’de geçerli sayılması, hukuki açıdan sonuç doğurabilmesi ve Türkiye’deki nüfus kayıtlarına işlenebilmesi için mutlaka Türkiye’deki mahkemelerde tanıma veya tenfizinin yapılması gerekmektedir. Örneğin Almanya’da veya Hollanda’da yaşayan Türkiye vatandaşının ya da Mavi Kart sahibinin bu ülkelerden birinde boşandıktan sonra bu boşanma kararının Türkiye’deki mahkemelerce tanınmasını ve/veya tenfizini gerçekleştirmesi şarttır. Aksi takdirde Türkiye’deki kayıtlarda evli olarak gözükmeye devam eder. Türkiye mahkemeleri önüne getirilmiş boşanma kararının tanınması veya tenfizine ilişkin davalarda usul veya maddi ve hukuki tespitlerin doğruluğu incelenmez ve buna ilişkin delil sunma, tanık dinleme gibi taleplerde bulunulamaz. Tanıma veya tenfiz birbirinden farklı kavramlardır ve bu fark söz konusu mahkeme kararlarının içeriğinden doğmaktadır.
Tanıma Nedir?
Yabancı mahkemelerce verilen boşanma kararının Türkiye’de geçerli olması için mutlaka boşanma kararının tanınması için tanıma davası açılmalıdır. Ancak yabancı ülke mahkemelerince verilen boşanma kararı aynı zamanda velayet, tazminat veya nafakaya ilişkin ise bu kararın tenfizi de gereklidir.
Tenfiz Nedir?
Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun madde 50 uyarınca ‘Yabancı mahkemelerden hukuk davalarına ilişkin olarak verilmiş ve o devlet kanunlarına göre kesinleşmiş bulunan ilamların Türkiye’de icra olunabilmesi yetkili Türk mahkemesi tarafından tenfiz kararı verilmesine bağlıdır.Tenfiz, icra edilebilir nitelikteki yabancı mahkeme kararlarının için gerekli. Bir örnekle açıklamak gerekirse, İsveç’te evlenmiş, iki çocuklu, Türkiye vatandaşı olan Ayla’nın eşinden Almanya’da boşanmış olması ve boşanma kararında yer alan iştirak nafakası hükmünün Türkiye’de geçerli olabilmesi için boşanma kararının Türkiye mahkemeleri önünde tenfiz edilmesi gereklidir. Bunun sebebi nafakanın icra edilebilir nitelikte bir hukuki karar olmasıdır.
Tanıma ve tenfiz isteminde bulunulan yabancı mahkeme tarafından verilmiş boşanma kararının mutlaka kesinleşmiş olması gerekmektedir. Bunun yanında tanıma veya tenfizi istenen karardaki hükmün kamu düzenine açıkça aykırı olmaması gerekir.
• Yurtdışındaki yabancı mahkemenin verdiği kesinleşme şerhini de içeren gerekçeli boşanma kararının aslı,
• Kesinleşme şerhini de içeren gerekçeli karar için Konsolosluk’tan alınacak Apostille şerhi,
• Gerekçeli boşanma kararının Türkiye’de veya yabancı ülke Konsolosluğu’nda bulunan yeminli tercümana yaptırılmış Türkçe tercümesi ve bunun noter veya yetkili resmi kurumlarca onaylanmış örneği,
• Kimlik ve adres bilgileri.
Bunlara ek olarak yalnızca tenfiz için aranan bir şart olarak ‘’yabancı mahkeme kararının verildiği Devlet ile Türkiye arasında mütekabiliyetin bulunması şartını da eklememiz gerekir.
Dava Açmadan Boşanma Kararının Türkiye'de Geçerli Olması
Nüfus Hizmetleri Kanunu’na göre yabancı ülke adli veya idari makamlarınca verilen boşanmaya dair kararlar tarafların bizzat veya vekilleri aracılığıyla birlikte başvurması şartıyla nüfus kütüğüne tescil edilir. Burada şart Nüfus Müdürlüğü’ne yapılacak başvurunun birlikte gerçekleştirilmesidir.
26.03.2020 Tarihli Torba Yasa ile Getirilen Değişiklikler: Eski Eşin Türkiye Vatandaşı Olmaması veya Vefat Etmiş Olması
Nüfus Hizmetleri Kanunu’na 25.03.2020 tarihli torba yasa ile getirilen değişikliğe göre boşanmada taraflardan birinin ölmüş veya yabancı olması halinde Türk vatandaşı olan diğer taraf veya vekilinin tek başına yapacağı başvuru ile birlikte boşanma kararı nüfus kütüğüne dava açılmasına gerek olmaksızın tescil edilir. Yani Türk vatandaşı olan taraf, Konsolosluk veya Nüfus Müdürlüğü’ne ilgili evraklarla başvurduğu takdirde ilgili kararı nüfus kütüğüne işletebilecektir.
Boşanma kararlarının tanıma tenfizine dair yasal yollara başvururken hak kaybına uğramamanız açısından mutlaka bir boşanma avukatına başvurmanız önerilir.
Comments